Compassie is leuk en lucratief

In een samenleving waar de wederzijdse afhankelijkheid snel groeit is compassie een sleutelvoorwaarde voor het creëren van sociale meerwaarde en succes. Helaas ontbreekt het veel leiders aan compassie door gebrek aan affiniteit met deze waarde. Onze meritocratie is ook niet echt een stimulans voor compassie, omdat deze veronderstelt dat iedereen krijgt wat hem of haar toekomt. Laten we compassie eens nader beschouwen.

Is compassie behalve leuk ook lucratief?

De gelukkigste man ter wereld

Zoek op Internet naar een foto van Matthieu Ricard en je vindt de foto hiernaast en vele verhalen over de gelukkigste man in de wereld. De vraag die zich direct opwerpt is ‘hoe wordt je de gelukkigste man ter wereld’? Het blijkt mogelijk om geluk te meten in onze hersenen. Dat doe je door de relatieve activatie te meten van de linker prefrontale cortex versus de rechter prefrontale cortex, in de FMRI. En bij Matthieu Ricard slaat de naald helemaal door. Hij is zonder twijfel de meest gelukkige man ooit gemeten door de wetenschap. Dit brengt ons bij de vraag waar Matthieu aan dacht toen de tests werden uitgevoerd? Onze fantasie brengt ons direct bij allerlei wensdromen en andere gelukzalige beelden, maar Matthieu was aan het mediteren over compassie. Volgens Matthieu is compassie de top van geluk. Het lezen over Matthieu en zijn werk kan voor leiders en ondernemers een keerpunt in hun leven zijn. Het geeft een ander beeld op mensen en belangrijke uitdagingen in de wereld, zowel economisch als ecologisch en bijvoorbeeld ook ten aanzien van het streven naar meer gelijkheid en wereldvrede. Hiervoor is wel nodig dat we innerlijke vrede en compassie bereiken om mondiaal niveau.

Compassie als leidraad voor MVO is leuk

De scans van Matthieu hersenen laten zien dat compassie geen vervelende taak is. Compassie is iets dat geluk creëert en wel direct. Net zoals onvoorwaardelijk geven het geheim is van elke succesvolle netwerker. Compassie is zelfs leuk! Dit verbijsterende inzicht verandert het spel van de leider en zelfs van de ondernemer die maatschappelijk verantwoord ondernemen serieus neemt en onderkent dat het vooral gaat om het creëren van sociale meerwaarde. MVO is veel meer dan groen en gloeilampen vervangen door LED’s of rondrijden in een elektrische auto. Het is ook logisch, want als compassie een vervelende taak zou zijn, zou niemand het doen behalve verlichte geesten als de Dalai Lama. Maar als compassie leuk is en direct resultaat oplevert, zou iedereen het moet doen, toch? Om de voorwaarden voor mondiale compassie te creëren, hoeven we compassie alleen maar te herdefiniëren als iets dat leuk is, waarmee we het uit de kringen halen van zwevers en weldoeners. Maar leuk is niet genoeg, vinden de meeste ondernemers. Wat levert het op, hoe lucratief is compassie? Wat als compassie ook goed is voor zaken? Dan zou elke ondernemer zich toch direct bezig houden met het fenomeen compassie?

Voorbeeld van compassie in business

Laten we eens kijken hoe compassie er uit ziet in een zakelijke omgeving. Gelukkig hoeven we daarvoor niet ver te zoeken, want met Internet speelt de wereld zich direct voor onze ogen af. Laten we eens kijken naar een van de meest succesvolle bedrijven in de wereld – Google. Google is een bedrijf dat is geboren uit idealisme en dat nog steeds voor een belangrijk deel hier op gedijt. Daarom is het ook niet moeilijk om compassie binnen het hele bedrijf waar te nemen. In Google volgen uitingen van compassie in het bedrijf bijna vrijwel altijd hetzelfde, vreemde patroon.

Het start met een kleine groep Googlers die het initiatief nemen om iets te doen, zonder hiervoor toestemming te vragen. Ze doen het gewoon en andere Googlers volgen en het initiatief wordt groter en groter en soms wordt het groot genoeg om officieel te worden. Met andere worden, het begint bijna altijd van de grond af en drijft van beneden naar boven en van binnen naar buiten. Een goed voorbeeld is Google’s jaarlijks sociale evenement, waar Googlers wereldwijd zich inzetten voor hun plaatselijke gemeenschap. Dit initiatief was geïnitieerd door slechts drie werknemers, voordat het simpelweg te groot werd en officieel werd. Nog een voorbeeld van drie Googlers, een kok, een technicus en een massagetherapeut, die hoorden over een gebied in India waar 200.000 mensen leven zonder enige medische voorziening. Zij startten een inzamelcampagne om een uniek ziekenhuis te bouwen, dat voorziet in de behoeften van een stad als Haarlem. Tijdens de aardbeving in Haïti kwamen een aantal productmanagers en ingenieurs spontaan bij elkaar om een tool te bouwen voor de slachtoffers om hun naasten op te sporen. In China startte een Googler de grootste maatschappelijke competitie in China, waaraan meer dan 1.000 scholen deelnamen en samen werkten ze aan zaken als onderwijs, armoede, gezondheidszorg en milieu. Er is zoveel organische sociale actie rondom Google, dat het bedrijf besloot om een socialeverantwoordelijksteam te formeren om de initiatieven die ‘bottum-up’ worden gedreven, te ondersteunen. En zelfs dit idee kwam van de grond af, van twee Googlers met een zelfgemaakte taakomschrijving en die direct solliciteerden naar deze door hen zelf gecreëerde baan. Dit team was dus niet gevormd binnen een grootse ondernemingsstrategie of als onderdeel van een imago- of reputatiecampagne. Het ware slechts twee mensen die zeiden: "We doen dit, nu!" en het bedrijf omarmde het initiatief. Wat maakt Google nu een bedrijf dat bruist van compassie? Juist, medewerkers die compassie leuk vinden! Maar zoals eerder gezegd, leuk is niet genoeg en voor Google is overduidelijk gebleken dat er ook daadwerkelijk zakelijke voordelen zijn behaald.

Compassie is ook lucratief - de bewijsvoering

Het eerste voordeel va compassie is dat het hoogst effectieve zakenleiders creëert. Wat betekent dat?

Er zijn drie componenten van compassie, namelijk:

1. de affectieve component ‘ik voel voor jou’;
2. de cognitieve component ‘ik begrijp je’;
3. de motivatiecomponent ‘ik wil je helpen’.

Maar wat heeft dit te maken met zakelijk leiderschap en ondernemerschap?

Volgens een zeer uitgebreid onderzoek, geleid door Jim Collins en beschreven in het boek "Good to Great", is er een speciaal soort leider voor nodig om een bedrijf van goed naar excellent te brengen. Collins noemt ze de"leiders van niveau 5". Dat zijn volgens Collins leiders die naast het feit dat ze zeer capabel zijn, twee belangrijke eigenschappen bezitten, namelijk bescheidenheid en ambitie. Leiders van ‘niveau 5’ zijn zeer ambitieus gericht op het algemeen belang en hebben geen enkele behoefte om hun ego’s op te blazen. Als je naar de eerste twee kernkwaliteiten kijkt binnen de context van compassie, vinden we dat de cognitieve en affectieve componenten van compassie zorgen voor het beperken van de alledaagse, buitensporige zelfobsessie die we vaak aantreffen in onze moderne Westerse maatschappij. Het creëert de voorwaarden voor bescheidenheid. De motivatiecomponent van compassie creëert de ambitie gericht op het algemeen belang. We mogen dus best stellen dat compassie de weg is om ‘leiders van niveau 5’ te kweken. Dit is dus het eerst overtuigende bewijs van een zakelijk voordeel van compassie. Het tweede zakelijk voordeel van compassie is dat het zorgt voor zeer geïnspireerde en gemotiveerde medewerkers. Werknemers in dit soort omgevingen inspireren elkaar richting het algemeen belang. Het creëert een levendige, energieke gemeenschap waarin mensen elkaar waarderen en respecteren. Je komt ’s ochtends naar je werk en samen met twee mensen besluit je om een ziekenhuis in India te bouwen. Hoe zou je niet geïnspireerd kunnen raken door die mensen, je eigen collega’s? Deze wederzijdse inspiratie bevordert samenwerking, ondernemingslust en creativiteit. Het maakt de onderneming of de organisatie tot een zeer effectief bedrijf.

Het geheim van het succes van compassie

Wat is de geheime formule voor het brouwen van compassie in een zakelijke omgeving? Hiervoor zijn drie ingrediënten met als eerste het creëren van een cultuur van gepassioneerde gerichtheid op het algemeen belang. Denk hierbij voortdurend: "hoe dient mijn bedrijf en ik als leider en ons werk het algemeen belang?". Of, hoe kun je je nog meer nuttig maken voor het algemeen belang. Dit bewustzijn dat je het algemeen belang dient, is zeer zelfinspirerend en het creëert een vruchtbare bodem voor compassie. Het tweede ingrediënt is autonomie. Zie je bedrijf als een ‘gesticht waar de patiënten de instelling runnen’. Als een bedrijf al een cultuur van compassie en idealisme heeft en je laat je mensen ‘hun gang gaan’, zullen ze het juiste doen op de meest compassievolle wijze. Het derde ingrediënt is gerichtheid op innerlijke ontwikkeling en persoonlijke groei. Bij leiderschapstraining moet meer nadruk gelegd worden op innerlijke kwaliteiten zoals zelfbewustzijn, zelfmeesterschap, invoelingsvermogen en compassie, omdat leiderschap begint met karakter. Onderwerpen die aan de orde moeten komen zijn emotionele intelligentie die je met een kwinkslag ‘Zoeken in jezelf’ zou mogen noemen. Dit is minder ondeugend dan het klinkt. Maar hoe werkt dat; ‘zoeken in jezelf? Het werkt in drie stappen, met als eerste aandachtstraining (ook wel mindfullness genoemd). Aandacht is de basis van alle hogere cognitieve en emotionele vermogens. Daarom dient elk curriculum over emotionele intelligentie te beginnen met aandachtstraining. Het idee daarbij is om de aandacht te trainen en zo een mentale staat te creëren die tegelijk stil en helder is. Dit schept de basis voor emotionele intelligentie. De tweede stap volgt op de eerste en richt zich op de ontwikkeling van zelfkennis en zelfmeesterschap. Dus met de opgeschroefde aandacht uit de eerste stap, creëer je een hoge-resolutie waarneming van de mentale en emotionele processen. Wat wil dat zeggen? Het betekent dat je je gedachtestroom en het emotionele proces observeert met helderheid, objectiviteit en vanuit een beschouwend perspectief. Zodra je in staat bent om dat te doen, creëer je de zelfkennis die zelfmeesterschap mogelijk maakt. De volgende en derde stap is het creëren van nieuwe mentale gewoonten.

Stel je voor dat wanneer je iemand ontmoet, elke keer dat je iemand ontmoet, je instinctieve, eerste gedachte is: ‘ik wil je helpen, ik wil dat het beter met je gaat’. Stel je voor dat je dat kunt. Deze mentale gewoonte verandert alles op het werk, want deze welwillendheid wordt onbewust opgepikt door andere mensen en het creëert vertrouwen, hetgeen op haar beurt een hoop goede werkrelaties creëert en stimuleert. Dit schept tevens de voorwaarden voor compassie op de werkplek. Hoe mooie zou het niet zijn als we ‘Zoeken in jezelf’ kunnen ‘open-sourcen’, zodat iedereen in de zakenwereld het tenminste kan gebruiken als leidraad.

Tot slot terug naar het begin, met geluk. Een citaat van de Dalai Lama:

• ‘if you want others to be happy, practise compassion. If you want to be happy, practise compassion".

Dit is natuurlijk een waarheid als een koe, zowel op individueel- als op bedrijfsniveau. Laten we hier vooral voor de leiders en ondernemers van morgen aan toevoegen: als je succesvol wilt worden en blijven: ‘praktiseer compassie'.